THE TROUBLES

Det skal ikkje stikkast under ein stol
at mine eigne assosiasjonar til Nord-Irland (Ulster)
er dominerte av alt bråket 
mellom protestantar og katolikkar
framigjennom.
IRA-aksjonar, sveltestreikar og provoserande minnemarsjar
minnest mange av oss med undring og gru.
Sjølvsagt har det med media å gjere
og alle dei bileta av politisk graffiti, prosesjonar, bilbomber og gatekampar
frå nordirske byar
som er blitt serverte gjennom norske TV-ruter
sidan midten av sekstitalet og nesten heilt fram til i dag.
Alt dette 
som var meir eller mindre valdelege uttrykk
for den spenningstilstanden som eksisterte
mellom desse religiøse gruppene 
i perioden ca 1969-1998,
ofte kalla The Troubles,
er det vi hugsar best.



Striden har sanneleg djupe historiske røter
og heilt sikkert etterlate seg stygge arr i mange sjeler.
Men om du besøker Belfast,
som ligg berre ein to timars tur med toget frå Dublin, 
i dag,
får du eit klart inntrykk av 
at dei aller fleste av innbyggjarane
ynskjer å leggje striden bak seg.
Rett nok skyssar både The Black Cabs og Hop-On-Hop-Off-bussane
turistane langs den såkalla Peace Line,
eit seks kilometer langt gjerde
(som ingen likar),



og sidan 
(i ganske stor fart)
gjennom dei mest kjende bydelane i Vest-Belfast,
hugsa for sin glødande patriotisme og sine mange valdsepisodar,

som det protestantiske Shankhill

og det katolske Falls,

begge framleis sterkt prega av 

murmaleri (murals), 

tallause vimplar og flagg,

og med kvar sine blomsterrike minnelundar

for sine døde heltar.

Folk i byen fortel oss

at det enno ikkje kjennest heilt trygt å gå gjennom her,

sidan dialekta di kan avsløre 

kva område av byen 

(og dermed kva religiøs retning)

du soknar til,

sjølv om det no er mange år sidan våpenkvilen 

og Good Friday-avtalen vart underteikna 

i 1998.

Heilt sidan slaget ved Boyne i juli 1690,

der den protestantiske William III av Oranien

slo den katolske kongen av Skottland og England, James II,

og dermed starta ei brutal undertrykkjing

av det katolske fleirtalet i Irland, 

har gnisningane vore sterke.

Vi treng ikkje ein gong om å gå tilbake til 

Bloody Sunday-massakeren i 1972.

I nordirske byar som Derry og Armagh

er det framleis mykje uro mellom unionistar og republikanarar,

særleg når dei fyrstnemnde feirar dette avgjerande slaget

med å arrangere Oransjemarsjar

gjennom katolske bydelar

12. juli kvart år.

Striden mellom unionistar 

(mange av dei er etterkomarar av skotske immigrantar)

og republikanarar

er altså høgst levande fleire stader  .

Så ein kan sanneleg spørje seg om det nokon gong

vil bli skikkeleg fred i Ulster,

slik flagget til den nye irske staten frå 1922

var meint å symbolisere.

Våre jamaldringar i Belfast,

som har fått barndoms- og ungdomstida si prega av bomber,

håper på det.

Dei vil helst ikkje snakke om murals og The red Hand of Ulster,

som dominerer i midten av det nordirske flagget.

Då er det mykje kjekkare å nemne 

at nobelprisvinnaren Seamus Heaney underviste ved Queen`s University,

ei vakker bygning i sørenden av byen,

omgitt av nesten 20 000 studentar,

at det nye sjukehuset har fått klengenamnet Camilla,

sidan prins Charles under eit besøk nyleg

uttalte at bygninga var så lite vakker,

at Van Morrison kjem frå Aust-Belfast,

ikkje så langt frå verftet der Titanic vart bygd,

og at næraste flyplass no heiter

George Best Belfast City Airport, 

oppkalla etter verdas beste fotballspelar i 1968.

Det er dei positive tinga

ein helst vil syne fram.

For som den kvinnelege guiden vår seier,

med typisk nordirsk galgenhumor:

- We can`t stand each other,

but we really love tourists.