Målaren som ikkje skulle måle

Heldige var vi
som vitja Nasjonalgalleriet før jul
og fekk med oss den flotte utstillinga
med den dansk-tyske målaren
Emil Nolde
 (1867-1956).



Den biografiske bakgrunnen hans
er spennande.
Hans Emil Hansen,
som han eigentleg heitte,
vart fødd ved den vesle byen Tønder i Sønderjylland,
som på denne tida nyleg
(etter den dansk-tyske krigen)
var blitt ein del av Preussen.
Han vaks opp i Nordfrisland
(eller vestkysten av Slesvig),
og utdanna seg til bilethoggar i Flensburg.
Etter mange år i Berlin,
der han blei ein del av kunstargruppa
Die Brücke,
og lange reiser til Asia
(mellom anna Ny-Guinea),
 vende han attende til heimtraktene,
og han busette seg i Seebüll,
nær danskegrensa.
Det dansk-tysk-nederlandske
kystlandskapet
avspeglar seg såleis i mykje av
kunsten hans.


 

Nolde hadde i byrjinga sympatiar med nasjonalsosialistane,
men han fall snart i unåde hos Goebbels,
som gjorde han til ein slags frontfigur
i propagandautstillinga
Entartete Kunst
i 1937.
Nolde fekk etter dette
målingsforbod
av nazistyresmaktene.
Han blei fråteken lerret og penslar,
men heldt fram med målinga
i skjul,
noko som førte til ein serie av akvarellar,
(ofte gøymde i hønsehus eller løer,
og gjerne måla på baksida av andre bilete)
 etter krigen eksponerte som
Ungemalte Bilder
(1938-1945).



Forfattaren Sigfred Lenz (f 1926)
teiknar eit flott portrett av den aldrande malaren Emil Nolde
gjennom karakteren Max Nansen
i den framifrå romanen
Deutschstunde (1968).
 

Motivkrinsen til Nolde er svært spennande.

Biletarsenalet hans

spenner vidt og botnar djupt.

 

 

Utstillinga er open til 20. januar.

Om du ikkje har sett henne, er det altså framleis tid til å sjå!