På Vigra har gardane kvinnenamn

 At ei bok 

kan opne dører 

til fleire andre bøker, og såleis avsløre 

nye lenkjer av samanhengar mellom levd liv og fiksjon, 

har eg opplevd mange gonger, slik også 

i dag, under nylesinga av Espen Stueland (f 1970) 

sitt formidable sakpoetiske verk "Eilert Sundt-tilstanden" (2019),

 der forfattaren, på grundig og svært fascinerande vis, 

miksar sitat frå den store vitskaplege produksjonen 

til Norges fyrste sosiolog 

med sine eigne analysar og refleksjonar 

rundt dei leveforholda som mange av våre forfedrar 

og ikkje minst formødrer levde under 

på midten av 1800-talet, 

noko som fekk meg til å leite fram att 

hovudpersonen Eilert Sundt (1817-1875) si 

"Harham. Et eksempel fra fiskeridistriktene" (1857/1971), 

der han samanliknar dødsårsakene til menn over 15 år i dette øysamfunnet på Sunnmøre 

med Vigra, og finn der ut at 25,9 % av dødsfalla på denne naboøya 

skuldast drukning, 

noko som er eit uhyrleg tal, 

som igjen fekk meg til minnast 

hareidsdølingen Ivar Grimstad (1922-2006) 

sitt fine dikt "DÅP" 

frå samlinga "Mot eit anna land" (1974), 

som går slik:

På Vigra har gardane 

kvinnenamn

Kvardagen

gav dei den lagnad

- ein for ein

Mannsnamna lyser 

ved kyrkjedøra

- i stein

Fallgarden 

døypte dei

bårene song

i nordvest og rykande kave

vigsla ved makter

som rådde for øylandet:

Herren

og havet 

Slik kan altså tekstar 

gå i sirklar, møte kvarandre 
og gi oss innsikter
til vi les dei på nytt
og endå fleire dører kan opne seg

igjen.