Så skimtar vi altså i enden
på fotball-VM i Brasil,
som ikkje berre har vore til stor glede for oss heime i stovene,
men også for brasilianarane på tribunane
(mest truleg dei frå øvre middelklasse)
og under dei 16-tommars store TV-ane
(rundt om i slumområda),
som trass i heimelaget sin store nedtur i semifinalen,
kan sjå tilbake på ein idrettsfest av vanvittige dimensjonar,
med prestasjonar og underhaldning på høgt nivå.
Sjølvsagt er det vanskeleg å akseptere
at det er blitt svidd av så store midlar på eit slikt arrangement
når ein samstundes veit kva sosiale, økonomiske og - ikkje minst - miljømessige utfordringar
Brasil (og dermed heile verda) står overfor.
Men det er ikkje det.
Når eg likevel sit her med ein litt flau smak i munnen etter alle desse tette og gode kampane,
har det meir med dei immaterielle verdiane som vert formidla gjennom
spel og dømming å gjere, enn pengar.
Det verkar som om handlingar og haldningar
som tidlegare vart rekna som usportslege, uverdige og unfair,
i større og større grad vert sett på som akseptable, positive og nærast nødvendige i den fotballen som vert vist i Brasil.
Eg tenkjer ikkje på bitinga til Suarez.
Eg tenkjer ikkje ein gong på augneblinken då den colombianske backen Zuniga
drylte kneet i ryggen på det brasilianske ikonet Neymar.
Eg tenkjer meir på armbruken, trøyehaldinga, albogane, etterslengane og stemplingane, som vi såg stygge døme på allereie under førre VM-finale.
Eg tenkjer på filminga, med dei kunstige falla og svalestupa
(jamfør den flygande hollendaren Robben mot Mexico)
innanfor sekstenmeteren og dei usannsynlege bortoverrullingane
(rundt og rundt og rundt)
etter ei rein takling.
Og ikkje minst:
Uthalinga av tid.
Det er ikkje grenser for kor god tid ein har,
ved eit utspark, ein dødball eller eit spelarbytte, berre ein leiar kampen.
Døma er mange.
I siste gruppespelkamp sparka ein reserve frå Algerie ballen på tribunen så ikkje Russland skulle få eit siste angrep.
Du skal ikkje stele, heitte det i gamle dagar.
Det blei eit gult kort på den nordafrikanske innbyttaren, men sjølvsagt ingen alvorlege konsekvensar for laget.
Det som er rett og gale, er altså i endring.
I min barndom fekk vi ofte låkt når vi sparka fotball oppe på Bøen.
Det kunne vere eit ufrivillig spark i leggen.
Eit kne i magen.
Eller ein ball i taska.
Blåkulane og lårhønene var det mange av.
Men om nokon filma,
kom dei store gutane og jaga dei vekk.
Dette å late som, simulere, fake, spele, var siste sort.
Dessverre bryt "dei nye" verdiane i fotballen mykje med
det vi lærte i gamle dagar, både på løkkene og seinare på gute- og juniorlag,
og som mange av oss har prøvd å formidle som trenarar seinare:
Du skal gjere så godt du kan!
Spel hardt, men ærleg!
Ikkje gjer deg til!
Reglane er til for å verne om noko viktig:
Sjølve spelet.
Og ein rettferdig kamp.
Kanskje har Wayne Rooney rett når han seier at om England skal kome seg vidare i eit sluttspel,
må dei slutte å spele så naivt og godtruande,
men vere meir kyniske,
slik som enkelte andre landslag er
(her er det farleg å nemne namn).
Den engelske spelestilen, som også vi har vakse opp med, med etiske standardar som heiar fram heilhjarta innsats, men fordømer lureri,
er OUT.
Ingen blir verdsmeistrar i fotball med gamle dygder
som sanning og ærlegdom.
Det er OK å bryte reglane så lenge ein tener på det.
For det er dritsekkane som vinn VM.
