Då Petter Jarle Erstad døydde fredag 17 november,
miste vi ein god ven og nabo.
Og fleire av oss var til stades under gravferda
i Hareidskyrkja fredagen etter.
Petter Jarle (PJ) og eg vaks opp nær kvarandre.
Berre hundre meter
mellom heimane våre. I eit område rett ovanfor sentrum.
Ei eiga verd
var det. Der alle kjende alle.
Og verda heitte Gjerda-Brekkane.
Den gamle Brandalsvegen delte verda i to.
Bilar og bussar
kosta langs med. På veg til Alvestadkaia. Der ferja
til Ålesund venta.
Og gardane på kvar si side. Inndelte i grøne rektangel.
Både nedanfor og ovanfor.
Med sauder og kyr. Hestar og traktorar.
Hesjing og potetopptaking.
Der borna i kring fekk vere med.
Ja ei lukkeleg verd var det. Med lukkelege årstider.
Ski om vinteren. Fotball om våren. Hopping i høyet ut på
seinsommaren. Gøyme og leite om hausten.
Når det var blitt mørkt. Og det var
spennande å vere ute.
Jamaldringane til PJ fortel om eit stort
idrettstalent. I fotball var han skikkeleg god. Kvikk og
spenstig. Med eit godt tilslag. Under kampane oppe på
Bøen var ingen raskare enn PJ.
Så debuterte han også på
A-laget då han var berre 16 år. La tidleg opp.
Men fekk 45 kampar for
Hareid.
Eg kan hugse han frå eg var ein liten gut.
Leiken på plenen vår
stoppa alltid opp då han kom glidande forbi i bilen sin.
Med lys skinnjakke. Solbrun hud. Og ikkje sjeldan
med ei fin jente i
framsetet. Det var noko internasjonalt over han.
Noko moderne og annleis. Vi høyrde han hadde vore
i utlandet. Hadde haika nedover i Europa.
Åleine.
Han var bereist, som vi seier.
Seinare skulle studiar, jobb og naboskap føre oss saman.
I 1981-82
studerte vi begge på Distriktshøgskulen i Volda.
PJ tysk. Eg norsk. Frå 1990 var vi kollegaer ved UVS.
Og berre nokre år etter vart vi også naboar i Reiten.
Så åra viska aldersskilnaden ut.
Brått var vi jamgamle.
Merka at vi hadde mykje felles.
Det var noko med interesser.
Haldningar. Kanskje også verdiar.
Eit slags syn på ting som
skjedde rundt oss som vi delte.
Vi skifta på å køyre utover. Han rygga alltid opp til
inngangsdøra vår. Stod der klar til eg kom.
Eg hugsar skinet
frå dei raude bremselysa i snøen.
Så bortom barnehagen på
Teigane for å levere ein av gutane mine.
Annankvar dag venta PJ med bilen i bakken der.
Fem minutt. Ti minutt.
Til vi køyrde over Eidet.
Det gjorde han ingenting at han frakta
mine ungar.
I fleire år gjorde vi dette. Køyrde over Eidet.
Til og frå jobb. PJ fortalde. Frå ei tid før mi tid.
Levande.
Han hugsa replikkar. Kom med spissformuleringar.
Vi diskuterte. Utveksla erfaringar.
Kjende oss att i kvarandre. Og desse samtalane.
Om alt mellom himmel og jord. Med mykje latter og skøy.
Dei vil eg alltid sakne.
Så kom Anne Pernille. Og dei tre borna.
Jenny. Marius. Johan.
Ingen tvil om fyrsteprioriteten heretter.
Sjølvsagt ikkje.
Sola stod høgt.
Himmelen var blå. Dagane lyse.
Yrkeslivet hans var mangslungent. Med produksjon av møblar.
Sal av møblar. Drosjekøyring. Skule.
I nesten 30 år arbeidde han ved Ulstein vidaregåande.
Underviste i tysk, historie og økonomi. Han var ekspert på
skatterett. Ikkje rart at fleire av dei gamle elevane hans
spurde han til råds
om utfyllinga av sjølvmeldinga då dei vart vaksne.
Han må ha vore ein god lærar.
Der var foreldre som kontakta
skulen for å høyre om ikkje guten eller jenta deira kunne få
PJ også neste skuleår. For PJ var flink til å kome i kontakt
med elevane. Prinsippet var å møte eleven akkurat der han var
fagleg. Og ikkje der han burde vere.
Slik kunne tillit byggjast.
Og læringa ta til.
Interessa hans for historie og kulturarv var stor.
Drosjekøyringa gjorde at han visste kven som budde
i alle hus.
Han fortalde med knappe setningar. Gav treffande
karakteristikkar. Avslutta med ein replikk som gjorde at ein
berre måtte le.
Den lokalhistoriske innsikta hans var
formidabel.
Eg trur ingen har lært meg
meir om Hareidssamfunnet enn PJ.
Han peika på vitale fakta. Viste meg viktige samanhengar.
Korleis opplevde eg han?
Var han påliteleg? Til det ytterste!
Alltid til å stole på. Ein mann var ein mann.
Eit ord var eit ord. Og ein mann heldt ord.
Var han sta? Kanskje.
Men mest i tydinga – uthaldande, trufast
- mot det han meinte var rett.
Sparsomeleg? Truleg.
Men også svært raus, hjelpsam, omtenksam.
Mange av oss fekk erfare dette.
Som ein av sønene mine svarte
då han fekk meldinga om at PJ var borte:
«Han var ein fantastisk snill og mild mann».
Var han kunstnarisk? Veit ikkje.
Men i alle fall ein
estetikar. Oppteken av arkitektur. Stil. Design.
Særleg innan møbel. Som naturleg var.
Med åra vart treffa våre færre.
PJ fekk problem med føtene. Det vart tungt å gå.
Aksjonsradiusen kortare.
Omgangskrinsen mindre. Slik det blir med oss alle.
Sjeldnare ute. Meir heime.
Men minna kunne framleis flyge.
Frå verandaen i Reiten
kunne han sjå kveldsola male fjella
i Sykkylven raude.
Der inne hadde foreldra hans vakse opp.
Der inne var røtene. Dalføra og setrane og turane dit inn.
Han gløymde
dei ikkje.
Livet går i bylgjer.
Sjølv om kontakten var blitt mindre dei
siste par åra, var den ein gong stor og viktig.
Vi vaks opp i same verd. Opplevde ting saman.
Lærte av kvarandre.
Og ikkje minst – vi lo saman.
No er det raude bremselyset i snøen borte.
Turane over Eidet er over. Og kvelden er mørk.
Men snart kjem våren.
Og borna på Gjerda og Brekkane skal leite fram fotballen
og dele seg inn i lag igjen.
PJ er ikkje på banen lenger.
Men ein gong var han den raskaste guten på Bøen.
Kvil i fred, Petter Jarle!
Vi minnest deg med glede!
